کاستاریکا که بین دو اقیانوس و چندین صفحه تکتونیکی قرار گرفته است، نه تنها به خاطر زیبایی طبیعی و تنوع زیستی، بلکه به دلیل زمین شناسی خطرناکش نیز شناخته شده است. آتشفشان‌های فعال و فعالیت‌های لرزه‌ای مداوم، همراه با زلزله‌های ویرانگر گاه به گاه بخشی از زندگی روزمره ساکنان است.
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که شبکه پیچیده گسل‌های لرزه‌ای کاستاریکا دارای مناطق ضعیف و بالقوه ناپایدار است که می‌تواند به لرزش‌های زمین‌لرزه‌های بزرگ از راه دور پاسخ دهد. این فرآیند که تحریک دینامیکی نامیده می شود، اغلب در مکان های زمین گرمایی و آتشفشانی رخ می دهد، اما در طول گسل های قاره ای کمتر رایج است. در دهه گذشته، دو زمین لرزه بزرگ از طریق تحریک دینامیکی باعث ایجاد گسل های بی نظم در کاستاریکا شدند. زلزله شناسان گزارش دادند در نشست سالانه AGU 2023 در سانفرانسیسکو.
هایلایت های دور زیرزمینی
کاستاریکا یک کشور لرزه خیز است. هر دهه یک رویداد با بزرگی بیشتر از 7 باعث لرزش شدید و آسیب های گسترده می شود. در سال 2012، دومین زمین لرزه بزرگ در تاریخ ثبت شده این کشور، شبه جزیره نیکویا را لرزاند. زلزله 7.6 ریشتری 45 میلیون دلار خسارت وارد کرد. بزرگترین رویداد، زلزله 7.7 ریشتری در سال 1991، 75 کشته برجای گذاشت.
زلزله شناسان در حال بحث هستند که آیا امواج لرزه ای ناشی از بزرگترین زمین لرزه های جهان می توانند باعث ایجاد گسل های دوردست شوند که در آن تنش ایجاد می شود. نشانه‌هایی از تحریک دینامیکی در امتداد منطقه گسلی سان جاسینتو در جنوب کالیفرنیا و میدان زمین گرمایی دریای سالتون، در میان جاهای دیگر ظاهر شده‌اند، اما در کاستاریکا یافت نشده‌اند.
زلزله شناس استبان چاوز از رصدخانه آتشفشانی و زلزله شناسی کاستاریکا و یک دانشجو سونیا حجاجی از دانشگاه کاستاریکا برای یافتن این مدرک تلاش کرد.
برای اینکه آن پویا باشد، باید شاهد افزایش نرخ لرزه خیزی در اینجا پس از رسیدن این امواج باشیم.
آنها داده های شبکه ای از ایستگاه های لرزه نگاری در سراسر کاستاریکا را که قبل، حین و پس از 25 زمین لرزه بزرگ در قاره آمریکا از سال 2010 ثبت شده بود، بررسی کردند. آنها را نیز شامل می شدند زمین لرزه ای به بزرگی 7.8 ریشتر مرز ترکیه و سوریه را لرزاند. در 6 فوریه 2023، زیرا این آخرین رویداد مهم در زمان تجزیه و تحلیل بود.
محققان به دنبال نشانه ای از افزایش فعالیت لرزه ای پس از زمین لرزه های بزرگ دوردست بودند. حجاجی گفت: «ابتدا باید امواج زمین لرزه دوردست را اینجا در کاستاریکا ببینیم. برای پویا بودن آن، باید ببینیم که نرخ لرزه خیزی در اینجا پس از رسیدن این امواج افزایش می یابد. مناسبت ها.
آنها این را در دو مورد دیده اند: پس از زلزله 7.6 در سال 2018 در دریای کارائیب در سواحل هندوراس، و پس از زلزله 7.8 در ترکیه و سوریه.
“شاید [dynamic triggering] رایج تر از آن چیزی است که ما فکر می کنیم.
اوج فعالیت ریز لرزه پس از زلزله هندوراس در مناطق آتشفشانی شمالی کاستاریکا متمرکز شد. پس از زلزله در ترکیه و سوریه، لرزه خیزی در امتداد منطقه فرورانش ساحل اقیانوس آرام کاستاریکا – جایی که زلزله سال 2012 رخ داد – و در گسل های کم عمق در مرکز کشور به اوج خود رسید.
این زلزله شناس گفت: کالبد شکافی داده های لرزه ای محلی برای آشکارسازی امواج با فرکانس بالا جدید است. جوآن گومبرگ از سازمان زمین شناسی ایالات متحده گومبرگ فعال سازی پویا را مطالعه می کند اما به مطالعه وابسته نیست.
“شاید [dynamic triggering] گومبرگ گفت، رایج‌تر از آن چیزی است که ما فکر می‌کنیم. اگر گسل‌ها واقعاً حساس باشند و درست قبل از بیرون آمدن واقعاً حساس باشند، ممکن است نشانه‌ای از آمادگی برخی مناطق برای زلزله باشد.»
کدام امواج مقصر هستند؟
نتایج، چاوز و حجاجی را با این سوال داغ مواجه کرد: چرا زلزله فاجعه بار در ترکیه واکنش لرزه‌ای خشن را در کاستاریکا ایجاد کرد، در حالی که سایر زمین‌لرزه‌های بزرگ بسیار نزدیک‌تر این کار را نکردند؟
این تیم متوجه شد که رویدادهای 2018 و 2023 وجوه مشترکی دارند. هر دو زمین لرزه های فوق برشی بودند که در طی آن گسیختگی گسل سریعتر از زلزله منتشر می شود. اس موج (موج برشی). این رویدادهای قابل توجه شبیه به یک بوم صوتی هستند و باعث لرزش شدید می شوند. گومبرگ موافقت کرد که این همبستگی مستلزم بررسی بیشتر در مورد مکانیسم اساسی در پشت ماشه است.
چاوز گفت: «هیچ کس از دور به اثرات اشک های ابربرشی نگاه نکرده است. آیا آنها پتانسیل بیشتری برای ایجاد زلزله بیشتر از سایر رویدادها دارند؟ ما هنوز نمی دانیم.»
– جیلیان دورن (@dohrn_gillian)، نویسنده علم
